Steven Johnson Syndrome senang cerita la, merupakan salah satu jenis reaksi alahan (allegic reaction) sistem pertahanan badan manusia terhadap ubat-ubatan ataupun ejen jangkitan (virus atau bakteria). Reaksi alahan ni kalau korang takde idea pasal apa yang aku maksudkan ni, contoh macam mak korang sapu sampah + debu kat dalam rumah, debu-debu berterbangan ke udara kemudian korang yang pemalas, duk main PS je kat depan TV, tersedut debu-debu tu. Lepas sedut debu, korang pun bersin. Haa, itu lah contoh paling mudah reaksi alahan. Bila sesuatu benda asing (debu, ubat, bulu ulat bulu, plastik atau ape2 jela) masuk ke dalam badan korang, atau tersentuh kat badan korang, sistem imun badan korang akan detect benda2 asing ni. Sistem imun badan manusia boleh detect, yang mana satu benda asing dan yang mana satu sel-sel badan korang sendiri. Kalau sel badan sendiri, sistem imun kita tak buat apa2 la. Tapi kalau sistem imun badan detect sesuatu yang pelik, selain daripada sel atau pun komponen2 yang berasal daripada badan kita sendiri, sistem imun kita akan bertindakbalas dengan mengeluarkan sejenis bahan kimia yang kemudian merangsang tubuh kita supaya bertindakbalas agar benda asing tu dihapuskan atau dikeluarkan daripada badan kita. Dalam kes mak korang sapu sampah tadi, tindakbalas badan korang ialah bersin, jadi dengan cara bersin tu benda asing tu dapat dikeluarkan daripada badan korang, ok?

Subjek immunology sangat memeningkan kepala, dan aku pun tak pernah dapat A pun subjek ni. Tapi untuk menceritakan tentang macam mana ubat-ubatan, kuman atau virus boleh menyebabkan Steven Johnson Syndrome, ceritanya begini. Sistem imun bagi setiap individu mempunyai tahap kesensitifan yang berbeza terhadap benda asing. Ada yang tak sensitif, ada yang hypersensitif. Yang hypersensitif, nasib mereka tak berapa baik la sebab ada kemungkinan mudah dapat masalah alergik, termasuk la Steven Johnson Syndrome ni. Dalam kes sindrom nih, sejenis bahan kimia yang merupakan komponen dalam sistem imun badan kita bernama antigen akan melekat pada molekul ubatan, kuman atau pun virus. Bayangkan sebuah seluar panjang yang dikelilingi kemuncup. Bayangkan seluar tu bakteria/ubat, dan kemuncup tu antigen. Kemudian, bayangkan seekor binatang yang lapar, nampak seluar yang penuh kemuncup tu, kemudian binatang tu telan kemuncup dan seluar tadi. Binatang yang telan seluar yang penuh kemuncup tu, boleh diibaratkan sebagai macrophage. Macrophage merupakan sel dalam badan kita yang berfungsi memakan benda-benda asing yang dah dikelilingi dan dilekati dengan antigen. Bila macrophage dah makan benda asing tu, benda asing tu akan tercerna kat dalam macrophage, jadi tamat la riwayat benda asing yang merbahaya kat dalam badan.

Tapi kadang2, macrophage tu tak banyak, tapi benda asing yang dah dilekati dengan antigen tu banyak melampau. Jadi gabungan benda asing-antigen tu akan merata ke seluruh badan, nak pulak kalau benda tu ada dalam darah kita. Gabungan benda asing-antigen tu kemudian melekat ke salur darah, atau pun terlepas ke celah-celah sel kulit. Akibatnya, bila dah melekat kat seluruh tempat dalam badan, sistem imun akan terangsang di tempat yang mana benda asing tu melekat dan mencetuskan pembengkakan kat bahagian badan tu (inflammatory response). Hasilnya macam kat gambar bawah ni..

Macam mana nak tau seseorang tu kena Steven Johnson Syndrome ke atau pun tak, berikut merupakan tanda-tanda yang kebiasaan terdapat pada seseorang yang mengalami sindrom tu:

- timbul ruam/bintik-bintik/lepuh berair kat kulit dan ruang mukus (lidah, hidung, tekak). Biasanya tanda2 ni meliputi ke seluruh badan

- demam, letih badan, sakit tekak. Tanda-tanda ni muncul sekali dengan tanda-tanda kat atas.

Macam aku cerita tadi, sindrom ni mungkin disebabkan jangkitan atau pun disebabkan ubat. Kalau disebabkan oleh ubat, antara ubat-ubat yang boleh menyebabkan sindrom ni ialah:

allopurinol

diclofenac

etravirine

Isotretinoin aka Accutane

fluconazole

valdecoxib

sitagliptin

oseltamivir

penicillins

barbiturates

sulfonamides

phenytoin

azithromycin

oxcarbazepine

zonisamide

modafinil

lamotrigine

nevirapine 

pyrimethamine 

ibuprofen 

ethosuximide 

carbamazepine 

nystatin

Tak payah hafal, aku pun tak hafal, hahaha. Senang cerita, memang banyak ubat yang boleh menyebabkan sindrom ni, tapi sebenarnya, ikut nasib sebenarnya. Kalau nak kena, kena la. Allergic reaction memang sesuatu yang kita tak boleh nak jangka melainkan kalau sebelum ni seseorang tu pernah mengalami sindrom alahan tu. Jadi senang cerita, kalau lepas makan ubat (tak kira la ubat daripada hospital, klinik atau ubat tradisional), dalam tempoh seminggu tiba-tiba badan tumbuh ruam + berair, demam, atau pun timbul tanda-tanda kat badan korang/sesiapa saja macam yang aku tulis kat atas, maka usahakanlah supaya dapat berjumpa doktor dengan segera. Steven Johnson Syndrome boleh menyebabkan kematian, jadi memang kena bertindak cepat la kalau timbul reaksi alahan untuk elakkan perkara yang tak diingini.

* Dipetik daripada blog myPharmacists.

When instilling eye drops, 1 drop is sufficient as the ideal volume of a drop that the eye can hold, especially the conjunctiva cul de sac is 10-15uL and the typical volume of an eye drop is 40uL.

Sequence of instillation (if more than one type of topical drugs are to be used):

1) solution 

2) suspension 

3) Suspension/Gel

For contact lens wearer, instill the eye drop first, then wait for 15 minutes before putting on the contact lens.

Tear film is a barrier to effective drug delivery. Tear film penetration can be increased by manually blocking the nasolacrimal duct and tilting the head backwards. Occlusion of the nasolacrimal ducta after instillation of eye drop, minimises systemic absorption.Examples of systemic side effects: Gutt chloramphenicol may cause aplastic anaemia, Gutt timolol may cause acute exacerbation of bronchial asthma.

Once an eye drop passes the tear film, it penetrates the retina which is the major site of absorption for topical drugs.

1 drop of eye drop: only 50% reach the site of action.

The iris acts as a reservoir for drugs instilled into the eye. Prostaglandin analogues used for glaucoma may change colour of iris as they stay in the iris.

Hydrophilic drugs do not enter the retina easily. They are prevented by tight junctions complexes at the retinal pigment epithelium, hence retinal toxicity is seen in certain drugs. E.g. Gutt. chloramphenicol may cause optic nerve toxicity.

Caution must be taken when recommending/prescribing steroid eye drops as they have contraindications and adverse effects. Adverse effects include: elevation of intraocular presure and possibly glaucoma with nerve damage, cataract formation, delayed wound healing, worsening corneal ulcers especially if bacterial or fungal.

Kesan ubat yang tidak diingini (ENG: Adverse Drug Reaction), merupakan sebarang gejala atau kesan yang membahayakan kesihatan @ nyawa akibat daripada pengambilan ubat yang diambil pada dos/sukatan yang normal. Contohnya,

Ali menghidap penyakit kencing manis, dan dia memakan tablet Metformin sebanyak 1 gram (2 biji tablet), dua kali sehari. Tiba-tiba pada suatu hari lepas makan 2 biji tablet Metformin tu, secara beransur-ansur dia mengalami keletihan, berlaku peningkatan dalam kadar pernafasan, pening2 dan muntah2 sehingga terpaksa dikejarkan ke hospital. Selepas diperiksa, Ali mengalami lactic acidosis (peningkatan acid lactic dalam darah sehingga menyebabkan darah menjadi berasid), kesan daripada pengambilan Metformin.

Berbanding dengan kesan sampingan (ENG: side effects), kesan ubat yang tak diingini ataupun ADR ni memang effect negatif daripada pengambilan ubat.

Contoh ADR                 : gastritis & pendarahan pada usus disebabkan pengambilan ubat aspirin

Kesan sampingan pulak kadang2 kita tak nak tapi kadang2 berguna juga 

Contoh kesan sampingan: ubat-ubat yang tergolong opiod agonist macam morphine, diphenoxylate boleh menyebabkan sembelit, tapi side effect ubat tu iaitu menyebabkan sembelit tu boleh digunakan untuk merawat cirit birit. Begitu juga ubat selsema, Chlorpheniramine, kesan sampingannya menyebabkan mengantuk. Tapi untuk rawatan masalah susah nak tidur, chlorpheniramine boleh juga diberi untuk membantu pesakit tidur (gunakan side effect ubat untuk merawat masalah penyakit).

Berikut merupakan sedikit info tentang klasifikasi kesan ubat yang tidak diingini. Dialih bahasa daripada sumber berikut: Marc A.R. et. al (2003) Adverse Drug Reaction: Types and Treatment Options, American Family Physician, 68(9), 1781-1791

Reaksi Ubat (Immunologik dan Bukan Immunologik)*

---

Jenis		Contoh
Immunologik
Reaksi jenis 1 (melibatkan IgE)		Alahan kepada β-lactam antibiotic
Reaksi jenis 2 (sitotoksik)		Hemolytic anemia akibat penicillin
Reaksi jenis 3 (kompleks     imun)		Alahan kepada anti-thymocyte globulin
Reaksi jenis 4 (tertangguh, melibatkan sel)		Bengkak/ruam kulit akibat ubat sapu antihistamine
Pengaktifan sel T spesifik		Ruam cacar akibat sulfonamides
Fas/Fas ligand-induced      apoptosis		Stevens-Johnson syndrome
Lain-lain		Sindrom lupus akibat pengambilan ubat
		Sindrom alahan kepada ubat epilepsi
Bukan Immunologik
Boleh dijangka
	Kesan sampingan ubat primer	Mulut kering akibat antihistamines
	Kesan sampingan ubat sekunder	Jangkitan fungi/yis semasa mengambil antibiotics
	Kesan toksik ubat	Kesan toksik pada hati akibat pengambilan methotrexate
	Interaksi antara ubat-ubatan	Sawan akibat mengambil theophylline selepas memakan erythromycin
	Dos berlebihan	Sawan akibat pengambilan berlebihan lidocaine (Xylocaine)
Tidak boleh dijangka
	Pseudoallergic	Alahan teruk selepas terdedah kepada media radio-kontras
	Idiosyncratic	Hemolytic anemia di kalangan pesakit yang  kekurangan enzim G6PD selepas mengambil primaquine (ubat anti malaria)
	Kegagalan untuk toleransi kepada ubat	Telinga berdengung setelah memakan satu dos kecil aspirin

Macam mana nak tau lepas makan sesuatu ubat tu, kita mengalami kesan yang diingini atau pun tak diingini? Memang sukar jugak la nak tau dengan sendiri. Jadi nak bagi senang cerita macam ni, bila anda semua memperoleh sesuatu jenis ubat daripada kaunter farmasi, pastikan anda diberitahu serba sedikit maklumat menenai ubat tu - apa kegunaan ubat tu, apa kesan yang dijangkakan daripada ubat tu sama ada kesan baik atau kesan buruk. Sebagai contoh, baca la perbualan kat bawah ni:
Pegawai Farmasi: Pakcik, ni ada dua jenis ubat, pakcik kena makan ubat ni untuk penyakit pakcik.
Pakcik Karl       : Ok, amendanya ubat tu. Cuba cerita sikit.
Pegawai Farmasi: Ini yang warna kuning ni, perindopril. Ubat ni untuk darah tinggi pakcik. Kena makan waktu pagi sebelum makan sarapan. Makan 1 biji sekali sehari. Yang ubat satu lagi ni ubat tahan sakit, tramadol. Ubat ni makan bila rasa sakit je, sekali makan boleh makan sebiji, paling banyak bol
Pakcik Karl      : Kalau makan ubat kuning hijau macam bendera kedah ni (tunjuk jari kat tramadol), lepas makan patutnya rasa sakit kurang la sikit kan. Tapi yang ubat bijik kuning ni, amenda ke tadi, perindopril, kalau pakcik makan..macam mana nak tau ubat ni dah bagi kesan ke tak?
Pegawai Farmasi: Ubat perindopril ni, bila pakcik dah makan dalam tempoh seseminggu dua ni, sepatutnya pening kepala pak cik makin kurang la. Lepas tu, nanti kalau makan ubat ni nanti selalunya ada batuk2 la sikit. Kalau teruk sangat batuknya, pakcik datang balik la hospital, jumpa doktor bagitau pasal batuk tu.
Pakcik Karl       : Ooo. Makan ubat-ubat ni takde kesan lain ke, sembelit ke, muntah darah ke, payah nak kencing ke?
Pegawai Farmasi: Takdela extreme sampai camtu pakcik..Aa, satu lagi kalau makan ubat tramadol tu ada kemungkinan sembelit, pening2 sikit, jadi kena minum banyak air la pakcik ye
Pakcik Karl        : Ooo. Ok2. Selain tu, takde kesan2 adverse effect lain ke?
Pegawai Farmasi: Er, setakat yang saya cerita tadi tu jela biasanya, lain2 takde sangat. Ala ubat pakcik ni sikit je, bukan sampai 7-8 ubat pun, rilek la pakcik, takyah takut. Pakcik add saya kat facebook, ape2 hal kalau ade benda2 lain jadi kat pakcik yg pakcik rasa sebab ubat yang pakcik makan tu, pakcik tulis je kat wall saya, ok?
Pakcik Karl       : Okeh, set. Assalamualaikum